‘Hij was zo een persoon waarvan je dacht dat-ie niet dood kon.’ Dit is misschien wel de meest gehoorde uitspraak van de afgelopen weken rondom het overlijden van Johan Cruijff. Cruijff kon niet dood. Niet in Nederland, maar net zo min of misschien nog wel minder in Catalonië. Cruijff (spreek uit ‘Krojf’ op zijn Catalaans) was iemand die het eeuwige leven was toebedeeld zo leek het en toch is hij er niet meer. Of misschien ook wel en dwaalt hij ergens rond in de straten en gedachten van Barcelona. ShBarcelona vertelt je graag iets meer over Cruijff in Barcelona.
Gerelateerd artikel: Messi
Més que un club
Tijdens het fascistische 
bewind van Franco werd Catalonië zwaar onderdrukt. Elke vorm van culturele expressie werd de mond gesnoerd en daarom was Catalaans spreken verboden en was het voeren van de Catalaanse vlag eveneens niet toegestaan. Toch was er één plek waar dit werd gedoogd; in Camp Nou, het stadion van F.C. Barcelona. Daar bevond zich een vrijplaats gevormd door tienduizenden mensen op de tribunes rondom een voetbalveld die zich verzetten tegen Madrid en droomden van onafhankelijkheid. Mede hierdoor groeide F.C. Barcelona uit tot ‘Més que un club’ (Catalaans voor ‘meer dan een club’) en begon het de onderdrukking van Catalonië door de centrale regering in Madrid te symboliseren. En toen was daar El Salvador, Johan Cruijff, die als een katalysator fungeerde in de herontdekking van de Catalaanse identiteit.
Hier beweert men dat Cruijff Catalonië haar eigenwaarde heeft teruggegeven. Eerst als speler door het eerste kampioenschap in veertien jaar binnen te halen en later als trainer door de allereerste Europacup I met de club te winnen. De mythische status begon toen Barcelona onder zijn aanvoering als speler de ‘Koninklijke’ en aartsrivaal uit Madrid, in Madrid, met 0-5 onder de grasmat wist te stampen. Real Madrid stond bekend als de regeringsclub en een overwinning in Bernabéu was dus een directe rechtse op het gezicht van het regime en Cruijff deelde hoogstpersoonlijk de klap uit. Het was politiek vermomd als voetbal. Cruijff had de vijand aan het wankelen gebracht.
Gerelateerd artikel: Bezoek iconisch Camp Nou in Barcelona
Gràcies Johan
Vlak na zijn overlijden galmde het ‘Gràcies Johan’ door de stad. Bij Camp Nou hingen de vlaggen halfstok en langs een fotoportret net buiten het stadion passeerde een bedevaartstoet voorlangs. Een bloemenzee groeide alsof zich een nationale ramp had voltrokken. Heel even ging het niet om Messi, Neymar of Suárez, maar om Johan. Cruijff werd niet alleen herdacht, maar ook vooral bedankt voor wat hij voor de club en in bredere zin voor de regio had betekend. Hij stond symbool voor het eeuwige gevecht tegen Madrid dat tot op de dag van vandaag zijn weerklank vindt in de breed gedragen wil van de Catalanen om onafhankelijk te zijn. Onder het juk van de Spaanse staat vandaan.
Daarnaast introduceerde Cruijff bij Barcelona het totaal voetbal waar de club nog steeds op voortbouwt en waarmee het de wereld domineert. Hij was zelfs nog even de bondscoach van het officieuze Catalaanse elftal. Messi, Iniesta, Neymar, Suárez, allemaal zijn ze Cruijff schatplichtig. Zijn invloed reikte ver, heel ver, toen hij stopte met roken en in plaats daarvan op Chupa Chup-lolly’s zoog als trainer in de dug-out, schoot de verkoop van het merk omhoog. Catalonië had Johan in het hart gesloten, hij was een voorbeeld en de mensen hielden van hem. In een documentaire over Cruijff vertelt een Catalaanse vrouw dat ze sinds Johan zijn komst in Barcelona verliefd op hem was. Liefde op het eerste gezicht zonder hem ooit ontmoet te hebben. Alle mannen in haar leven werden sindsdien langs de Cruijff meetlat gelegd. En nog steeds, verklaarde ze enigszins weemoedig. Een onbereikbare liefde zoals sommigen die met een god ervaren. Wellicht was Cruijff dat ook wel, een god, of op zijn minst een halve. En goden gaan inderdaad niet dood, maar wat wil je ook met die initialen.
Ben jij al in Camp Nou geweest? Welke herinnering aan Cruijff vind je het mooiste?
